όγδοος

-η, -ο, θηλ. και -όη (ΑΜ ὄγδοος, -όη, -ον, Α θηλ. και ὀγδοίη, Α συνηρ. τ. αρσ. ὄγδος)

(τακτικό αριθμτ.) αυτός που σε μια αριθμητική σειρά έχει τον αριθμό οκτώ («όγδοο έτος»)

νεοελλ.

1. το θηλ. ως ουσ. η ογδόη

α) η όγδοη βαθμίδα στις επτάφθογγες κλίμακες

β) το διάστημα που αντιστοιχεί στον λόγο τής συχνότητας (1:2) ή τού μήκους τής χορδής (2:1) μεταξύ τού πρώτου και τού όγδοου φθόγγου

2. το ουδ. ως ουσ. το όγδοο

α) καθένα από τα οκτώ ίσα μέρη στα οποία διαιρείται ένα ενιαίο σύνολο ή μία οκτάδα ίσων και ίδιων πραγμάτων που θεωρούνται ως σύνολο

β) (ενν. σχήμα) (τυπογρ.) σχήμα βιβλίου που προκύπτει μετά από τρία αλλεπάλληλα διπλώματα τής κλασικής τυπογραφικής κόλλας, δηλαδή τού οποίου η σελίδα έχει μέγεθος ίσο με το ένα όγδοο τής κόλλας αυτής και διαστάσεις περίπου μεταξύ 21x29 και 25x35 εκατοστόμετρα

γ) ρυθμική υποδιαίρεση τού μουσικού συστήματος που συμβολίζεται με φθογγόσημο τού οποίου η κάθετη γραμμή φέρει άγκιστρα και το οποίο αποτελεί το ήμισυ τού τετάρτου και το όγδοο τού ολοκλήρου.

[ΕΤΥΜΟΛ. Το τακτικό αριθμητικό ὄγδοος (< ὄγδο[F]ος) πρβλ. λατ. octāvos (βλ. και οκτώ), με ανάπτυξη -ο- και ηχηρά σύμφωνα -γδ- αντί τών άηχων -κτ- τού ὀκτώ, έχει σχηματιστεί πιθ. αναλογικά προς το ἕβδομος(βλ. λ. επτά)].